Fot. Jędrzej Guzik
Nie poruszaj tematu, jeśli nie musisz. Pomiń, przemilcz, odsuń się. Nie odbieraj, zablokuj kontakt, odłóż na chwilę, na potem, na zapomnianą półkę.
Czy bierność może być strategią buntu, a wycofanie z relacji nokautem bez litości wymierzonym w drugą stronę? Co jeśli zawieszenie dotyczy więzi córki z matką? Przecież matka jest tylko jedna.
Jest tylko jedna to pełne absurdu, grozy i niepozbawione humoru studium relacji, trzymającej się na resztkach sił komunikacji, między dorosłym dzieckiem a rodzicem. Wśród przemilczanych emocji, zazdrości, samotności i zawodu wyłania się obraz więzi niemożliwej – a jednak żywo pulsującej. Czy dbanie o własne granice… ma jakieś granice? Dlaczego córka staje się rodzicem własnej mamy? I w końcu, co zrobić z całą tą miłością, jeśli matka ją odrzuci?
Spektakl w reżyserii Pameli Leończyk z tekstem autorstwa Darii Sobik osadzony zostanie w niecodziennej aranżacji scenograficznej, kuratorowanej przez Aleksandrę Pietrzak, do której wykorzystane zostaną prace Anny Myszkowiak reprezentowanej przez Molski Gallery. Artystka w swojej twórczości ożywia doświadczenie cielesności i bliskości, pozwalając na wyobrażenie sobie cudzych przeżyć i wyprowadzenie nas poza granice własnych doświadczeń. Za dnia spektakl przemieni się w wystawę, którą będzie można oglądać w dniach 25–29 czerwca w poznańskiej Scenie Roboczej.
„Wydaje mi się, że piszę o matce po to, żebym z kolei teraz to ja ją wydała na świat" - pisze noblistka Annie Ernaux w jednej ze swoich mikropowieści. Te słowa stały się dla mnie inspiracją do podjęcia się napisania autobiograficznego dramatu o zerwanej więzi z matką. Co ona teraz robi? Czy żyje? Co jadła na obiad? - to pytania, które ze względu na zerwaną niegdyś bliską relację, pozostaną bez odpowiedzi, jednak pojawiają się niemal każdego dnia. Tak samo jak ambiwalentne odczucia od wstrętu do tęsknoty, od poczucia odrzucenia przez bezwarunkową miłość do autodestrukcyjnego gniewu. Dramat "Jest tylko jedna" to projekt, który poprzez próbę zrozumienia, da możliwość odnalezienia się innym kobietom, które znalazły w zawieszeniu relacji z matką jedyny sposób na życie bez lęku, w spokoju i w zgodzie ze sobą.
Reżyseria: Pamela Leończyk
Tekst i dramaturgia: Daria Sobik
Wykonanie: Monika Roszko, Halina Chmielarz
Instalacja: Anna Myszkowiak
Kuratorowanie wystawy: Aleksandra Pietrzak
Muzyka: Magdalena Sowul
Wideo: Jędrzej Guzik
Identyfikacja wizualna: Wiktoria Szydłowska
Realizacja dźwięku: Maciej Frycz
Realizacja światła: Michał Kurasiński
Produkcja wykonawcza: Wiktoria Studnicka
Promocja i komunikacja: Aleksandra Puk, Michalina Cendrowska
Produkcja: Scena Robocza
Premiera: 24, 25, 26 czerwca 2025
BIO:
Pamela Leończyk – reżyserka, autorka instalacji artystycznych, pedagożka teatru i koordynatorka dostępności. Ukończyła reżyserię teatralną na Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie, jest także absolwentką wiedzy o teatrze oraz performatyki przedstawień na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i członkinią Zarządu Gildii Polskich Reżyserek i Reżyserów Teatralnych. Współpracuje ze Stowarzyszeniem Pedagogów Teatru oraz z Fundacją Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych. Stypendystka Laboratorium Nowego Teatru organizowanego przez Teatr Nowy Proxima w Krakowie, laureatka programu „New Stage” organizowanego przez Instytut Adama Mickiewicza, międzynarodowego konkursu na realizację instalacji artystycznej Animatus oraz stypendiów artystycznych Prezydenta Miasta Suwałki, Miasta Krakowa na rok 2020 oraz m.st. Warszawy na rok 2021.
Jej prace teatralne pokazywane były podczas festiwalu FIST w Belgradzie, spektakl Nocni pływacy zdobył główną nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu Teatru i Sztuki Awangardowej „Pestka”, spektakl ciało proces otrzymał Grand Prix na Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Niezależnych OFTeN, a spektakl work in progress na podstawie Zimowej opowieści zdobył nagrodę Nowego Yoricka podczas 27. Festiwalu Szekspirowskiego w Gdańsku.
Współpracowała między innymi z Teatrem Powszechnym w Warszawie, Tasca Teatro w Turynie, Teatrem im. W. Horzycy w Toruniu, Teatrem 21, Teatrem Nowym Proxima w Krakowie, z Centrum Sztuki Współczesnej „Łaźnia” w Gdańsku oraz z Bałtycką Galerią Sztuki Współczesnej w Słupsku.
Daria Sobik – dramaturżka, dramatopisarka. Absolwentka wiedzy o teatrze na Uniwersytecie Jagiellońskim i kulturoznawstawa na Uniwersytecie Śląskim. Finalistka m.in. Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej, Sceny Nowej Dramaturgii w Teatrze im. W. Siemaszkowej w Rzeszowie, konkursu Młod(sz)a Polska w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie („Z jednej tkaniny” wraz z Mariuszem Gołoszem), półfinalistka konkursu dramaturgicznego w TR Warszawa „Nigdy nie będziesz szła sama”. Laureatka (wraz z Pamelą Leończyk) Nowego Yoricka w ramach 27. Festiwalu Szekspirowskiego. Jako dramaturżka i autorka tekstów pracowała przy spektaklach m.in. w Teatrze Powszechnym w Warszawie, Teatrze Studio w Warszawie, Teatrze Nowym im. K. Dejmka w Łodzi, Teatrze Polskim w Bydgoszczy, Teatrze Zagłębia w Sosnowcu, Teatrze im. A. Mickiewicza w Częstochowie i New National Theatre w Tokio. Jej sztuki publikował miesięcznik Dialog i Notatnik Teatralny.
Monika Roszko – absolwentka Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Aktorka filmowa i teatralna. Od 2016 roku związana z zespołem Teatru Polskiego w Poznaniu. Znana m.in. z takich spektakli, jak K. (reż. M. Strzępka), Trojanki (reż. K. Michalak), Odys (reż. E. Marciniak), Wielki Fryderyk (reż. J. Klata), O mężnym Pietrku i sierotce Marysi. Bajka dla dorosłych (reż. W. Rubin), 28 dni (reż. K. Siwińska), Nana (reż. M. Pęcikiewicz), Cudzoziemka (reż. K. Minkowska), Śmierć Jana Pawła II (reż. J. Skrzywanek), Kolorowe sny (reż. Sz. Adamczak i W. Rodak), Taśmy rodzinne (reż. P. Pacześniak) oraz Haga (reż. S. Denisowa). Na dużym ekranie Monika Roszko zadebiutowała w 2016 roku w filmie Wołyń w reżyserii Wojciecha Smarzowskiego. W 2018 roku została wyróżniona przez Jacka Sieradzkiego w 26. edycji „Subiektywnego spisu aktorów teatralnych”. W 2021 roku znalazła się na liście artystów zgłoszonych do Medali Młodej Sztuki, plebiscytu organizowanego przez redakcję „Głosu Wielkopolskiego”.
Halina Chmielarz – ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Filmową Telewizyjną i Teatralną w Łodzi, Wydział Aktorski. W latach 1992–93 występowała w Teatrze Powszechnym w Radomiu, w latach 1993-94 i 2000-2002 w Teatrze Ósmego Dnia w Poznaniu, w latach 1995-97 w Teatrze Polskim w Poznaniu, w latach 1997-99 w Teatrze Rozmaitości w Warszawie. Współpracowała także m. in. z Teatrem Narodowym w Warszawie, Bałtyckim Teatrem Dramatycznym w Koszalinie i Teatrem Miejskim w Lesznie. Znana jest z wielu spektakli telewizyjnych, ale także z filmów i seriali.
Anna Myszkowiak – pochodząca z Biłograju rzeźbiarka tworząca obiekty i instalacje. Studentka ostatniego roku Wydziału Rzeźby na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu, absolwentka PLSP w Lublinie (specjalność snycerstwo). Laureatka Grand Prix w 16. Jesiennym Salonie Sztuki LOOSTROO (2024), stypendystka MKiDN za osiągnięcia artystyczne (2025; 2019). Jej prace odnoszą się do szeroko rozumianego bycia w ciele, problematyki dyskomfortu i zachwytu. Używa zarówno klasycznych materiałów rzeźbiarskich takich jak drewno czy metal jak i przedmiotów codziennego użytku – koce, prześcieradła, papier do pieczenia, znalezione na ulicy przedmioty. W spektaklu „Jest tylko jedna” prace artystki stanowią rzeźbiarską scenografię teatralną.
Aleksandra Pietrzak – kuratorka, historyczka i krytyczka sztuki, adiunktka w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Absolwentka Historii Sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, Sztuki Współczesnej na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie oraz Podyplomowych Studiów Muzealniczych na Uniwersytecie Warszawskim. Jest autorką popularnonaukowego cyklu „Lekcja muzealna” dla dwutygodnika internetowego „Czas Kultury”, a także tekstów dla portali „Rynek i Sztuka” oraz „Restart”. Przy spektaklu „Jest tylko jedna” pełni rolę kuratorki scenografii.
Dofinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania #poznanwspiera
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego
