SĄSIEDZTWO – GRANICE BLISKOŚCI

Projekt dedykowany lokalnym twórcom i animatorom kultury. Projekt ten wychodzi poza budynek dawnego kina Olimpia, a jego celem jest budowa nowych, sąsiedzkich relacji. Wydarzenie ma formę akademii złożonej z warsztatów i wykładów, które poszerzają kompetencje uczestników w zakresie projektowania działań społeczno-artystycznych. Podstawą akademii jest nabywanie wiedzy i kompetencji niezbędnych do świadomej pracy z wykorzytsaniem sztuki partycypacyjnej, a odbywa się to dzięki wykorzystaniu znanych praktyk twórczych w zajęciach z sąsiadami Sceny mieszkającymi na Łazarzu, Jeżycach i Grunwaldzie. Niezależna akademia ma na celu rozwijanie takich umiejętności jak praca w zespole czy rozwiązywanie konfliktów, oferuje również uczestnikom zestaw narzędzi do pracy artystycznej (warsztaty z reżyserii dźwięku, światła, visual designu oraz filmu artystycznego). Najważniejsze w cyklu zajęć jest poznanie przez biorące w nim udział osoby sposobów projektowania procesu twórczego, w którym każdy element jest tak samo ważny, jak wyprodukowany efekt. Kurtaorką jest Agnieszka Różyńska.

Sąsiedztwo – granice bliskości 2019

QUEEROWY DEMONTAŻ / INTERWENCJE ARTYSTYCZNE

Queerowy Demontaż to alternatywna wersja teraźniejszej Polski. Przestrzeń na queerową myśl krytyczną, w której głosy mniejszości nie walczą z zastaną opresją względem niebinarnych ciał i seksualności, a wypowiadają się wypełniając miasto Poznań narracjami: o osobach queerowych, lesbijkach, seniorkach i seniorach, sportowcach i uchodźcach, którzy są także społecznością LGBTQIA. To post artystyczna utopia w działaniu, gdzie pełna uważności i otwartości sztuka wkracza w życie społeczne i proponuje przepisanie funkcjonujących w nim zasad.

ARTYSTKI I ARTYŚCI:

Monika Popiel / Paweł Świerczek / Olga Dziubak / Laura Balcerek / Agnieszka Oleksiuk / Sara Jaworska / Daniel Weiss / Wika Krauz / Mikołaj Stanoch / Urszula Kot / Przemek Madej

Nasze różnorodne tożsamości, percepcje płci, doświadczenia życiowe, odmienne praktyki twórcze i artywistyczne, a także zróżnicowane pochodzenia (z miast, z wsi i przedmieść, z bloków i domów jednorodzinnych, z robotniczych hoteli, z uniwersytetów, bibliotek, podwórek i ulic), dodefiniowały rozumienie QUEER-u. W kilkumiesięcznym procesie poznawania feministycznych i queerowych teorii oraz praktyk, wspólnego życia, jedzenia i tworzenia, wypracowałyśmy_liśmy narzędzia demontażu rzeczywistości.

Pól do zdemontowania jest dziś wiele. Wybrałyśmy_liśmy kilka nam najbliższych. Wystarczy rozejrzeć się wokół, by dostrzec, że społeczne obrazy projektowane są głównie przez białych, zamożnych mężczyzn (rzadziej kobiety). Obrazy te wiszą w white cube’owych galeriach, klimatyzowanych biurach i przestrzeniach publicznych tak, by na nie patrzeć, by je oceniać, a w akcie największego zaangażowania: kupować i zwiększać swoje ekonomiczne i symboliczne kapitały.

Wypełniliśmy_łyśy więc Poznań mirażem nieobecności, odzyskując tym samym najważniejsze dla nas: przestrzeń publiczną i miejsca kultury, w których stworzyliśmy_łyśy zbiorowy performance queerowej autonomii.

Każda i każdy z widzów-uczestniczek mógł zaangażować się w twórczy proces demontażu:

☞ Stać się awatarem nauczyciela z małej miejscowości będącego gejem, uchodźczyni-lesbijki czy młodej osoby transseksualnej, która wolała wyjechać z Polski na zawsze, niż przyznać się swojej kochającej, katolickiej rodzinie, że zdecydowała się na tranzycję. Pójść z nami w Marszu Równości w imieniu tych, którzy przez panującą w kraju atmosferę nienawiści i strachu boją się, bądź zwyczajnie nie mogą sobie pozwolić na uczestnictwo w marszach równości.

☞ Zaprojektować przestrzeń Przegiętego Domu Seniorki i Seniora, a tym samym zatrzymać się nad potrzebami i ograniczeniami queerowych osób 60+.

☞ Wejść do otwartej pracowni Studium nad Fioletem (i metaforycznie zostać w niej na zawsze), gdzie budując Obiekty Ochronne i poddając refleksji obraz współczesnych ruchów aktywistycznych poznać zaangażowanie kobiet w konflikty od czasu kryminalizacji sufrażystek po współczesne strajki i protesty proaborcyjne.

☞ Zagrać w Loterię urodzeń – planszówkę z zasadami gry napisanymi przez kapitalizm – współczesny system ekonomicznych i kulturowych nierówności.

☞ Przeczytać, na wielkim, wieloosobowym łożu, herstorie coming outów i ich konsekwencji, zapisane komiksową kreską w opowiastce graficznej pt. Morda, bądź na bardziej intymnych łóżkach przyjrzeć się z bliska obrazom i tekstom zawartym w zinie Queer After Gay.

☞ Istotnym polem refleksji stał się dla nas także sport. Od klasycznego wychowania fizycznego w szkole, aż po rozgrywki w ekstraklasie nie ma w nim bezpiecznego miejsca dla kobiet i osób queerowych. Jest za to wiele zinternalizowanej i uznanej za “normalną” przemocy i homofobii. Nienormatywne zawody sportowe znalazły więc swoją reprezentację w postaci aż dwóch performatywnych działań w przestrzeni publicznej – turnieju Piłkarzynek i Wyścigu na obcasach prowadzonego przez poznańską Drag queen, Gelejzę.

☞ Aby przekroczyć ostatnią z narracji (i to tę historyczną, z pola dziedzictwa narodowego), wybrałyśmy się do Muzeum Narodowego w Poznaniu. Podczas queerowego oprowadzania po jego kolekcji przeszliśmy_łyśmy w kolorowym Pochodzie na Wiejską, by wraz z licznymi aktywistkami feministycznymi, queerowymi i dragowymi przepisać podręcznikową historię sztuki i uzupełnić ją o brakujące tożsamości. Uzupełnić ją nami.

Badając wybrane aspekty społecznych norm i tego, co w danej społeczności postrzegane jest jako słuszne i normalne, stworzyłyśmy projekty prowokujące, zaskakujące, pozwalające choć na chwilę przyjąć nową perspektywę wobec pozornie znanych zjawisk.

AGNIESZKA RÓŻYŃSKA

Kuratora projektu

ORGANIZATOR: Scena Robocza

PRODUCENTA: Aleksandra Kołodziej

KOMUNIKACJA: Aleksandra Skowrońska, Ola Juchacz

PARTNERZY: Radio Afera, Czas Kultury, Galeria Tak, Pawilon, Stowarzyszenie Stonewall, House of Army

MATRONATY: Kampania Przeciw Homofobii, Codziennik Feministyczny, Lula Pink

Lista interwencji artystycznych powstałych w ramach projektu:

¹ Neighbour/Avatar – Monika Popiel: platforma podczas XVI Marszu Równości w Poznaniu

² Przegięty Dom Seniorki i Seniora – Paweł Świerczek: instalacja: flaga, makieta, teksty, plakaty, wywiad wideo: 21:37 min, wywiady audio: 7:04; 6:11, 20:09; 14,21 min

³ Studium nad Fioletem – Olga Dziubak: pracownia otwarta, gablota z ilustracjami i książka “Notatki o fiolecie. Alternatywna historia rewolucji.”

⁴ OBIEKTY OCHRONNE – Olga Dziubak: działanie podczas parady, obiekty sześcienne, folia paroizolacyjna, 2x 160 x160 x160 cm

⁵ Loteria Urodzeń – Laura Balcerek: obiekt interaktywny, gra planszowa inspirowana formatem Monopoly

⁶ MORDA! – Agnieszka Oleksiuk: komiksowa opowiastka graficzna, druk czarno-biały na kolorowym papierze, format A5

⁷ Queer After Gay – Sara Jaworska, Daniel Weiss: Open Call, wydawnictwo zinowe, druk kolorowy na papierze gazetowym, format A3

⁸ Pikarzy(n)ki – Wika Krauz: obiekt, działanie ze społecznością, słuchowisko 2:32 min

⁹ Wyścig na obcasach – Mikołaj Stanoch: partycypacyjne działanie sportowe

¹⁰ Pochód na Wiejską – Urszula Kozach, Przemek Madej: performatywne oprowadzanie po wystawie stałej Muzeum Narodowego w Poznaniu

Projekt dofinansowany ze środków Miasta Poznań.

#poznanwspiera

SĄSIEDZTWO – GRANICE BLISKOŚCI 2017

Już po raz drugi spotkamy się w SCENIE ROBOCZEJ – Centrum Rezydencji Teatralnej, mieszczącej się na styku trzech dzielnic: Jeżyc, Łazarza i Grunwaldu, z których mieszkańcami postaramy się nawiązać kontakt i wejść w dialog. Rozejrzymy się po okolicy, zastanawiając nad pojęciem sąsiada także w kontekście zauważalnego w ostatnim czasie wzrostu zachowań ksenofobicznych, niechęci względem nowych mieszkańców Poznania – chociażby migrantów z Ukrainy i Białorusi, których liczba – nie tylko w Poznaniu – regularnie wzrasta.

Wielokulturowa integracja twórców i mieszkańców ma na celu doprowadzenie do działań w przestrzeni publicznej, min. z zakresu teatru, performance i nowych mediów. Zakwalifikowane 10 osób weźmie udział w zajęciach oraz warsztatach podczas Akademii Sąsiedztwa, w czasie której eksperci podzielą się swoją wiedzą. Nauka oparta na doświadczeniu, dyskusji i współpracy pozwoli twórcom dowiedzieć się: jak diagnozować potrzeby danej społeczności; z jakich narzędzi można korzystać podczas pracy w wielokulturowych społecznościach; w jaki sposób zaprojektować proces twórczy, by każdy jego element był tak samo ważny, jak wyprodukowany efekt. Artyści będą mieli także okazję poszerzyć swoje umiejętności w zakresie Visual Designu i filmu artystycznego, otrzymując tym samym kolejne narzędzie do pracy.

Powstałe realizacje twórców, być może pierwsze o charakterze społecznym, mają doprowadzić do swobodnego poruszania się na polu sztuki partycypacyjnej. Najważniejszym aspektem projektu będzie praca kolektywna osadzona w procesie, bez nacisku na wytworzenie dzieła czy obiektu. Wyjście poza obecne tendencje sztuki ma na celu zdobycie wspólnego kapitału symbolicznego i wypracowanie strategii działań w obszarze praktyk artystyczno – społecznych.

HARMONOGRAM:

21 – 22. 10

SZTUKA PROCESU / prowadzenie: dr Alicja Borkowska (Strefa WolnoSłowa)

04 – 05. 11

ART.TEAM.WORK – praca zespołowa w działaniu twórczym / prowadzenie: dr Krzysztof Łukomski, (UAP)

11 – 12. 11

VISUAL DESIGNE i film artystyczny w krótkiej formie / prowadzenie: Maria Porzyc

18 – 19. 11

PRACOWNIA PROJEKTOWA. Produkcja projektów artystyczno – społecznych / prowadzenie: Agnieszka Różyńska

02 – 03. 12

INTERWENCJE ARTYSTYCZNE

Finał projektu Sąsiedztwo – granice bliskości

Instalacja finałowa przygotowana przez międzynarodową grupę twórców zaprasza do wejścia w relację z nieswoją tożsamością, zapośredniczenia pochodzenia i wykonania choreografii przygotowanej przez globalną politykę instrumentalizacji ‚innego’.

Punktem wyjścia do doświadczenia, które uczestnicy zbudowali w dniach 1 i 2 grudnia w Scenie Roboczej była gestaltowa akademia zaprojektowana przez Agnieszkę Różyńską, zapraszająca do przyjrzenia się sztuce procesu, oporu i kolektywnym narzędziom do budowania sytuacji twórczych. A reinterpretacja pojęcia sąsiedztwa, konotowanego z bliskością społeczną, w kontekście zauważalnego w ostatnim czasie wzrostu zachowań ksenofobicznych i niechęci względem migrantów i migrantek, którzy coraz częściej są naszymi współmieszkańcami – sąsiadami, stanie się punktem odniesienia finałowych instalacji, performanców i prac.

Artyści:

Agata Witkowska, Agnieszka Różyńska, Aleksandra Kołodziej, Bohdan Mucha, Christina Everts, Cristina Ferreira, Hubert Karmiński, Katsiaryna Sheliahovich, Kuba Borkowicz, Małgorzata Maciaszek, Olga Beyga, Paulina Piórkowska, Rafał Żarski, Robet Pyczek, Yulia Krivich

09. 12
Ewaluacja procesu twórczego

SĄSIEDZTWO – GRANICE BLISKOŚCI 2016

Projekt “Sąsiedztwo – granice bliskości” jest wynikiem dotychczasowych prac Sceny Roboczej. “Na styku trzech dzielnic – Łazarza, Jeżyc i Grunwaldu – próbujemy stworzyć nie tylko przestrzeń twórczą dla sceny offowej w Poznaniu, ale przede wszystkim staramy się zbudować sieć relacji pomiędzy nami, artystami, animatorami, kuratorami i mieszkańcami tych dzielnic.” – mówi Agnieszka Różyńska, kuratorka projektu.

Projekt wypłynął z refleksji nad kształtem i treścią tworzonych dziś projektów artystycznych i społecznych. Staraliśmy się pomyśleć o nich kompletnie. Potraktować je jak interwencje, które powodowane są konkretną potrzebą; które podczas realizacji zyskują przemyślaną formę oraz finalnie mają realne oddziaływanie. Większość projektów dziś wymaga pełnego pakietu kompetencji od twórców. Zaczynając od tworzenia zespołu, napisania wniosku, zarządzania działaniami, aż po pakiet umiejętności merytorycznych i artystycznych: tworzenie diagnozy czy znajomość języka performansu. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę, że większość projektów układanych jest zgodnie z wymogami grantodawcy, co skutkuje wysypem działań, które nie odpowiadają na realne potrzeby, a ich forma niemożliwa jest do zmierzenia kryteriami wartości artystycznej.

Wychodząc na przeciw (a może “przeciwko”?) erze “projektariatu” stworzyliśmy program rozwoju kompetencji twórczych i projektowych dla dwunastu animatorów i artystów, którzy chcą działać w przestrzeni publicznej. Ta niezależna akademia podzielona jest na kilka sekcji i ma na celu rozwinięcie umiejętności takich jak: praca w zespole czy rozwiązywanie konfliktów oraz proponować zestaw narzędzi do pracy artystycznej tj. warsztaty z reżyserii dźwięku czy światła. Warsztaty poprowadzą m.in. Bartek Lis (kurator Muzeum Współczesnego we Wrocławiu), Anna Karolina-Kłys (reporterka, dziennikarka, aktywistka), Arti Grabowski (performer), Paulina Góral (reżyserka światła).

Przez 4 weekendy wykładów, spotkań i warsztatów (październik-grudzień 2016 r.) 12 wybranych uczestników weszło w proces twórczy, którego celem było zaprojektowanie i wyprodukowanie akcji performatywnej, instalacji lub działania w przestrzeni publicznej. Uczestnicy otrzymali pełne wsparcie merytoryczne zaproszonych ekspertów a zespół Sceny Roboczej zapewnił im wsparcie produkcyjne i tutorskie, a także udostępnił zaplecze techniczne (sale warsztatowe, scena teatralna, zaplecze socjalne) niezbędne do pracy w procesie.

HARMONOGRAM:

15.10

“Diagnoza potrzeb w projektach społecznych” – Bartek Lis, Agnieszka Różyńska

16.10

“Research w projektach artystycznych” – Anna Karolina Kłys / I warsztat

22.10

“Performans, jako narzędzie zmiany” – Arti Grabowski / I warsztat

23.10

“Performans, jako narzędzie zmiany” – Arti Grabowski / II warsztat

05.11

“Poszukiwanie tematu i praca badawcza” – Anna Karolina Kłys / II warsztat

06.11